الگوی تاثیر استراتژی فروش و بازاریابی بر عملکرد فروش

ارائه الگوی تاثیر استراتژی فروش و بازاریابی بر عملکرد فروش

برای سال های متمادی، نظریه پردازان و نویسندگان بازاریابی و سازمان تلاش های بسـیار زیـادی را در جهت درك ماهیت و فرایند تـدوین و اجـرای اسـتراتژی در سـطوح بنگـاه، كسـب وكـار و بازاریابی انجـام داده انـد.

به ویژه درباره ی سطح بازاریـابی، پیشـرفت هـای تئوریك و تجربی، درك ما را از ماهیت استراتژی های امیخته بازاریابی ماننـد تبلیغـات و قیمـت گذاری ارتقاء داده اند.

اما توافق كمی درمورد اینكه واقعا استراتژی فروش چیست و چگونه باید توسـعه و پـرورش یابـد، وجود دارد.

با مرور ادبیات نظری پراكنده و كم در این زمینه دو دیدگاه نسبت به استراتژی فروش وجود دارد:

فروش استراتژیک در سطح فردی (نیروی فروش)
فروش استراتژی در سطح شركت

گرچه پژوهش هایی كه در ارتباط با دیدگاه اول است، در ادبیات تجربی غالب هستند؛ پژوهش هـای اخیـر استراتژی فروش را از یك عنصر صرفا تاكتیكی درامیخته ترویجی شركت به سطح یـك عنصـر استراتژیك با تاثیراتی بر عملكرد شركت ها ارتقاء داده انـد.

واضـح است، تلاش های انجام شده در جهت ارتقای درك پژوهشگران و افراد تجربی از اینكه استراتژی فروش چیست و چگونه بر عملكرد تاثیر می گذارد، كمك بسـیار مهمـی بـه غنـی سـازی ادبیـات بازاریـابی خواهـد كـرد.

از جمله نواوریهای این پژوهش این است كه:

استراتژی بازاریابی بـه منزلـه ی پـیش زمینـه اسـتراتژی فروش نیز بررسی شده است و تاثیر ان هم بر استراتژی فروش و هم بر عملكرد فروش بـه طـور مستقل سنجیده شده است.
در این پژوهش عملكرد فروش به صورت كاملا جـامع و از دو بعـد مالی و غیرمالی بررسی شده است. درواقع با استفاده از معیارهای عینی و ذهنی، عملكرد فـروش مورد سنجش قرار گرفته است.
رابطه استراتژی فروش و عملكرد فروش در ارتبـاط بـا محـیط داخل و خارج سازمان بررسی شده است.

همانطور كه اشاره شد، چون از یكسو مطالعات تقریبا زیادی درمورد استراتژی بازاریابی و نتایج عملكردی ان انجام شده اسـت و از سـوی دیگـر، مطالعـات بسـیار انـدك و پراكنـده ای درمـورد استراتژی فروش انجام شده است، پژوهشگران سمت و سوی پژوهش خود را بیشـتر بـه تبیـین و توسعه استراتژی فروش متمایل كرده اند و تاثیر ان را بر عملكرد فروش شناسایی نموده اند.

البتـه استراتژی بازاریابی و تاثیرهای عملكردی ان نیز به منزله ی پیش زمینه استراتژی فـروش بررسـی شده است. بنابراین، مسئله ی اصلی در این پژوهش این است كه استراتژی فروش چه تاثیری بـر عملكرد فروش مالی و غیرمالی می گذارد و نقش متغیرهای تعدیل كننده و همچنین پیش زمینـه ان (استراتژی بازاریابی) در این میان چیست.

ازاین رو، پژوهشگران با بررسی اثر استراتژی فروش بر عملكرد فروش، الگویی بدین منظور ارایه داده اند. مهمترین ضرورتی كه در انجام این پـژوهش وجود داشت، از دو نگاه تئوریك و كاربردی قابل تامل است.

از نظر تئوریك همانطور كـه گفتـه شد، مفهوم جدید استراتژی فروش و نگاه استراتژیك پژوهشگران به كار ویژه فروش، به تازگی در ادبیات بازاریابی مطرح شده است و پژوهشگران پیشین تاكید زیادی داشته اند كـه ایـن مفهـوم و رویكرد نیازمند تبیین بیشتری است.

همچنین از نگاه كاربردی باید گفـت، مشـكل عمـده ای كـه بسیاری از صنایع كشور ما سال هاست با ان سروكار دارند، بحث فروش و دید كوتاه مـدتی اسـت كه همیشه در این حوزه وجود داشـته اسـت و گـاهی مـانع دسـتیـابی سـازمان هـا بـه اهـداف استراتژیك و بلندمدتشان شده است.

در واقع هیچگاه اثرات استراتژیك دیدن فرش و بر عملكرد سازمان ها موردتوجه قرار نگرفته است؛ ازاینرو، انجام چنین پژوهشی حائز اهمیت فراوانی است.

با توجه به اینكه مفهـوم اسـتراتژی فـروش، مفهـومی جدیـد در ادبیـات بازاریـابی بـوده و كمتـر پژوهشگری فروش را در سطح استراتژیك سازمان دیده است، توجه به ایـن نكتـه یعنـی جدیـد بودن مفهوم استراتژی فروش، تببین و توسعه این مفهوم و كمك به غناسازی ادبیـات بازاریـابی، مبنا و منطق تعریف اهداف این پژوهش است.

همچنین اینكه چگونه و تا چه حد تدوین درسـت استراتژی فروش می تواند با عملكرد در ارتباط باشد و ان را بهبود دهد و چه متغیرهـایی بـر ایـن رابطه اثر می گذارند مبنای دیگر تعریف اهداف پژوهش اسـت؛

ازایـنرو، ایـن پـژوهش دارای دو هدف كلیدی است:

كمك به ادبیات بازاریابی برای افزایش درك پژوهشگران و دانشگاهیان از استراتژی فروش و عناصر كلیدی ان از طریق توسعه و بهبود این مفهوم
اثبات رابطه اساسـی بین استراتژی بازاریابی و فروش و عملكرد.

الگوی طراحی شده، متغیرهایی كه به نظر مـی رسـد از نظر تئوریك بر رابطه ی استراتژی فروش و عملكرد تاثیر می گذارند را نیز بررسی كرده است. سؤال های اصلی كه در مسیر انجام این پژوهش تلاش شده است تا به ان ها پاسـخ داده شـود به دو دسته اصلی و فرعی تقسیم می شوند كه به شرح زیر هستند.

سؤال اصلی: الگوی تاثیر استراتژی فروش بر عملكرد فروش دارای چه مؤلفه هایی است؟

سؤالهای فرعی

ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های استراتژی فروش كدام است؟

ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های استراتژی بازاریابی كدام است؟

متغیرهای تعدیل كننده رهبری تحول افرین، عدم اطمینان تقاضا، شدت رقابـت و تحـولات تكنولوژی در رابطه میان استراتژی فروش و عملكرد چه تاثیری می گذارند؟

الگوی تاثیر استراتژی فروش

استراتژی فروش

نگرش فعلی از استراتژی فروش این است كه این مفهوم از مدیریت نیروهای فروش فراتر رفتـه، به مدیریت كل كار ویژه فروش مربوط می شود. این دیدگاه به ما اجازه می دهد تا استراتژی فروش را در سطح كار ویژه فروش و نه صـرفا در سـطوح عملیاتی شركت، مفهوم سازی كنـیم.

براسـاس توصـیه هـا و نظریه هایی كه در ادبیات اندك استراتژی فروش یافت شد، می توان ایـن تعریـف را از اسـتراتژی فروش ارائه داد:

استراتژی فروش حوزه ای است كه براساس ان یـك شـركت در مجموعـه ای از فعالیت ها و تصمیم های مرتبط با تخصیص منابع كمیاب فروش مانند نیروی انسانی، تلاش های فروش، پول درگیر می شود تا بتواند روابط با مشتریان را برمبنای ارزش هـریـك از انـان بـرای شركت مدیریت كند.

عناصر استراتژی فروش

برخلاف اهمیت استراتژی فروش، هنوز اتفاق نظری درمورد عناصر استراتژی فروش وجود نـدارد. اما مطالعات اخیر، به توافقاتی رسیده است كه یك استراتژی فـروش اثـربخش بایسـتی مـواردی مانند

بخش بندی بازار
هدف گیری و اولویت بندی مشتریان
تعیـین اهـداف ارتبـاطی و الگوهـای فروش مختلف
و رویكرد استفاده از كانال های متعدد فروش

را پوشش دهد.

بخش بندی بازار یعنی فرایند بخش بخش كردن بازار به زیرمجموعه هایی متمایز از مشتریان كـه رفتار و نیازهای مشابهی دارند.

هدفگیری بازار بعد از بخش بندی بازار انجام مـی شـود و عبـارت است از عمل ارزیابی و مقایسه گروه های شناسایی شده و انتخاب یك یا چنـد گـروه از ان هـا كـه پتانسیل بیشتری دارند.

بنابراین، گام دوم تعریف گروه های مختلف مشتریان، اولویـت بنـدی ان هـا براساس اهمیت بالقوه ان ها برای شركت و درنهایت تطبیق فعالیت های فروش متناسب با هر یك یا هر گروه از مشتریان اسـت.

بعـد سـوم یعنـی توسـعه اهداف ارتباطی و الگوهای فروش، به اقدامات سیستماتیكی اطلاق می شود كه شركت در جهـت توسعه اهداف ارتباطی و الگوهای فروش مختلف برای دستیابی به هر یـك از مشـتریان انجـام می دهد. اهـداف ارتباطی (الگوهای فروش) از مبادلات داد و ستدی محض تا مبادلات مشاركتی در تغییر اسـت.

سرانجام، چهارمین بعـد به استفاده سیستماتیك ازكانال های فروش متعدد (مانند نیروی فروش، توزیع كنندگان، بازاریـابی تلفنی، اینترنت و غیره) گفته می شودكه یك شركت برای اداره كردن فعالیت های فروش و بهتـر براورده كردن نیازهای مشـتریان اسـتفاده مـی كنـد.

در این پژوهش، پژوهشگران یك فرایند دو مرحله ای را برای دسـتیـابی بـه بینشـی جـامع درمورد قلمرو سازه استراتژی فروش و عناصـر كلیـدی ان انجـام داده انـد.

در مرحلـه اول، یـك بررسی جامع از ادبیات بازاریابی و فروش به عمل امد . در واقع از بررسی پیشینه پژوهش برای تببین مفهـوم استراتژی فـروش و عناصـر تشـكیل دهنـده ان اسـتفاده شـد.

در مرحلـه دوم، پژوهشـگران 26 مصاحبه ها با مدیران یا معاونت هـای فـروش در شـركت هـای مورد بررسـی و بـا هـدف تكمیـل یافته های به دست امده از ادبیات به عمل اوردند.

درواقع مطالعه كیفی پـژوهش بـا هـدف بـومی- سازی مفهوم استراتژی فروش، عناصر تشكیل دهنده ان و سایر متغیرهایی كه در الگوی پژوهش به كار رفته است، انجام شد.

استراتژی بازاریابی

كانون اصلی استراتژی بازاریابی، تخصیص مناسب و هماهنگ كردن فعالیت ها و منابع بازاریـابی برای تامین اهداف عملیاتی شركت از حیث یك بازار- محصـول خـاص، اسـت.

یـك اسـتراتژی خوب طراحی شده كه از پنج جزء قلمرو، اهداف كلی و اهداف عملیاتی، تخصیص منابع، شناسایی مزیت رقابتی، هم افزایی تشكیل می شود، می تواند تاثیر زیادی بـر عملكـرد بگـذارد.

همچنین با توجه به اینكه استراتژی هـای سـازمانی باید با یكدیگر هماهنگ و دارای هماهنگی استراتژیك باشند، می توان گفـت اسـتراتژی فـروش تحت تاثیر استراتژی بازاریابی قرار می گیرد.

رهبری تحول افرین

اجرای مؤثر استراتژی مستلزم انسجام و هماهنگی عملیـات داخلـی اسـت كـه نقـش و اهمیـت قابلیت های رهبری در این امر بسیار مهم است است.

رهبران تحول افرین با پرورش فضـایی از ارتباطـات بـاز و ازاد، می توانند تعهد بسیار بالایی را در اعضا نسبت به اهـداف و اسـتراتژی هـای سـازمان ایجـاد كننـد.

این تعهد درمورد اجرای استراتژی فروش بسیار مهمتر محسوب می شود؛ زیرا فروشنده ها مجریان كلیدی استراتژی فروش سازمان در سطوح مشـتریان، هسـتند.

قابلیت های رهبری تحول افرین می تواند شرایط مناسبی را برای اجرای موفقیـت امیـز اسـتراتژی فروش فراهم اورد و اهداف سازمان را با اهداف فروشنده ها هماهنگ كنـد و درنهایـت منجـر بـه بهبود عملكرد فروش و سازمان شود.

عدم اطمینان تقاضا

از دید بسیاری از نویسندگان، عدم اطمینان تقاضا ویژگی مهم محیطـی اسـت كـه بـا اسـتراتژی فروش در تعامل است. این فرض با این نگرش كه واحد فروش مقدمتا مسئول ایجاد تقاضا است، سازگار می باشد.

عدم اطمینان تقاضا مـی توانـد نتیجـه مستقیم تغییرات مستمر در ترجیحات مشتریان باشد كه مستلزم این است تا فروشندگان بـه طـور مرتب این تغییرات را تحت نظر داشته باشند.

افزون بـر ایـن، غیـرقابـل پـیش بینـی بـودن تقاضـا، فروشندگان را مجبور می كند تا اطلاعاتی را از مشتریان برای كاهش سطح عدم اطمینـان جمـع اوری كنند.

بنابراین، سازمان هـا بـا انجـام رفتارهـای معقولانـه تغییرات ترجیحات مشتریان را در بازارهای متغیر شناسایی كرده، استراتژی های فروش خود را در جهت بهبود عملكرد، با این تغییرات تطبیق می دهند.

شدت رقابت

زمانیكه میزان رقابت تشدید می شود، نتیجه رفتارهای شركت دیگر قطعی و مشـخص نیسـت و حالتی تصادفی و اتفاقی به خود می گیرد؛ زیرا رفتارها شدیدا تحت تاثیر اقدامات و اقتضائاتی است كه توسط رقبا انجام می شود.

زمانی كه رقابت كم است، شركت ها می توانند با سیستم های فعلـی خود به فعالیت خود ادامه دهند و تقریبا بسیاری از اتفاقات و عوامل قابل پیش بینی و روشن است.

اما وقتی كه رقابت شدید است، شركت ها مجبورند خود را با شرایط وفق داده، دست بـه اقـدامات خطرپذیر بزنند كه این اقدامات نیازمند یادگیری و شناسایی بـرای درهـم شكسـتن جنـگ هـای قیمتی و تبلیغاتی رقبا است.

استراتژی ها به شدت تحت تاثیر محیط هستند؛ ازاینرو، شدت رقابـت به منزله ی عاملی محیطی می تواند تاثیر زیادی بر اجرای موفقیت امیز استراتژی ها داشته، عملكـرد سازمان را تحت تاثیر قرار دهد.

تحولات تكنولوژی

اسلاتر و نارور تكنولـوژی را میـزان و غیرقابـل پـیش بینـی بـودن تغییـرات در تكنولوژی های تولیدی و خدماتی تعریف می كنند. مطالعـات قبلـی بر اهمیت تكنولوژی و تغییرات ان و تاثیرات ان بر عملكرد سازمان تاكید كرده اند و ان را مزیتی رقابتی در مقابل رقبا به شمار اورده اند.

در ایـن میـان مـی تـوان بـه مطالعـات اتـری و همكـاران اشـاره كـرد. درواقـع تحـولات تكنولـوژی یكـی از متغیرهای مهم عدم اطمینان محیطی محسوب می شود كه می تواند تاثیرات زیـادی بـر عملكـرد بگذارد.